تفاوت لوله درزدار و بدون درز در زمینه های مختلفی مشهود است که این تفاوت‌ها به وضوح در روش ساخت و مواد اولیه آنها دیده میشود. یکی از بارزترین تفاوت لوله درزدار و بدون درز به درز جوشکاری مربوط میشود. لوله‌های بدون درز فاقد هرگونه درز و جوشکاری هستند و به صورت یکپارچه تولید می‌شوند. در مقابل، لوله‌های درزدار، همان‌طور که از نامشان پیداست، دارای درزهایی هستند که بر روی آنها جوشکاری انجام شده است. این ویژگی‌ها از جمله مهم‌ترین تفاوت‌های بین این دو نوع لوله به شمار می‌روند.
یک مورد دیگر از تفاوت لوله درزدار و بدون درز در این است که هر یک دارای روش‌های ساخت منحصر به فردی هستند و مواد اولیه به کار رفته در آنها نیز متفاوت است. به همین دلیل، ابزار، تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده در تولید آنها نیز با یکدیگر فرق دارد. این لوله‌ها ممکن است در کارخانه‌های مختلف تولید شوند تا هر کدام کاربردهای خاص خود را داشته باشند و در مصارف گوناگون به بهترین نحو عمل کنند.
تفاوت دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، ابعاد و اندازه‌های مختلف این لوله‌هاست. هر یک از آنها در سایزهای متفاوتی تولید می‌شوند و از نظر ضخامت نیز با یکدیگر تفاوت دارند. این موارد از جمله تفاوت‌هایی هستند که می‌توان بین این دو نوع لوله مشاهده کرد و این تفاوت‌ها میتواند بر قیمت آنها نیز تأثیر بگذارد.
لوله های بدون درز
برای درک بهتر تفاوت لوله درزدار و بدون درز لازم است ابتدا بدانیم لوله های بدون درز چه نوع لوله هایی هستند. لوله‌های بدون درز یا لوله های مانیسمان از شمش‌های فولادی تولید می‌شوند. در فرآیند تولید، این شمش‌ها تحت حرارت قرار گرفته و کشیده می‌شوند و در نهایت بر روی یک قالب فشار داده می‌شوند. در مرحله بعد، این شمش‌ها با استفاده از دستگاهی مشابه میله، سوراخ می‌شوند که این کار باعث افزایش قطر داخلی لوله می‌گردد. لوله‌های بدون درز نیازی به جوشکاری ندارند. همچنین، در صورتی که این لوله‌ها در اندازه‌های مختلف تولید شوند، با افزایش قطر لوله، هزینه تولید نیز افزایش می‌یابد. کاربردهای لوله‌های بدون درز عمدتاً در زمینه‌های لوله‌کشی، انتقال مایعات، کشتی‌سازی، ساخت مخازن تحت فشار، صنعت ساخت و ساز و صنایع شیمیایی است.
لوله درزدار
لوله درزدار لوله‌های فولادی جوش‌داده شده ای است که از ورق‌های فولادی شیت یا کویل تولید میشود. مراحل این فرآیند به این صورت است که در ابتدا ورق فولادی از میان غلتک‌ها عبور می‌کند و با استفاده از دستگاه ضخامت‌سنج، مسطح شده و اندازه‌گیری میشود.
در مرحله بعد، با بهره‌گیری از قالب‌های فرمینگ، ورق فولادی به اشکال مختلفی مانند دایره، مربع، مستطیل، بیضی، مثلث و… تبدیل و جوش داده میشود. معمولاً لوله‌ها و پروفیل‌ها پس از تولید به طول‌های 6 متر برش داده می‌شوند، اما این ابعاد با توجه به نیاز و سفارش مشتری قابل تغییر است. بیشتر لوله‌های فولادی جوش‌داده شده باید از فرآیند عملیات حرارتی عبور کنند. کیفیت اتصال جوش، مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده کیفیت لوله‌های درزدار است.
انواع لوله های درزدار
لوله های درزدار دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه، با انواع آنها به طور مختصر آشنا میشوید:
لوله درزدار داربستی
این نوع لوله به دلیل ضخامت بیشتر و کیفیت پایین‌تر در ناحیه درز، با سایر لوله‌های درزدار تفاوت دارد. به همین دلیل، لوله درزدار داربستی برای انتقال آب و مایعات مناسب نیست.
لوله درزدار مارپیچی
لوله درزدار مارپیچی یا لوله اسپیرال، نوعی لوله درزدار است که درز آن به صورت مستقیم نیست و از طریق جوشکاری مارپیچی ورق فولادی تولید میشود. کیفیت جوشکاری در این نوع لوله بیشتر از لوله‌های درزدار معمولی است و به همین دلیل، بیشتر در ساخت سیستم‌های تهویه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لوله درزدار گالوانیزه
لوله درزدار گالوانیزه، همان لوله درزدار فولادی است که برای جلوگیری از پوسیدگی و خوردگی، با پوششی از فلز روی پوشانده شده است. این نوع لوله درزدار عمدتاً در سیستم‌های آب‌رسانی به کار می‌رود.
لوله درزدار استیل
لوله‌های درزدار استیل از فولاد ضد زنگ تولید می‌شوند و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد این نوع فولاد، عمدتاً در صنایع غذایی، خودروسازی، هوافضا و پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله آهنی درزدار معمولی
این نوع لوله به عنوان لوله تست آب نیز شناخته میشود، زیرا قبل از استفاده، از نظر مقاومت در برابر فشار و خمیدگی آزمایش می‌شوند. لوله‌های درزدار معمولاً در طول‌های ۴ تا ۱۰ متر تولید می‌شوند و برای انتقال مایعات با فشار پایین به کار می‌روند.
لوله سیاه درزدار
لوله سیاه درزدار از ورق سیاه ساخته میشود و ابعاد آن بر اساس استانداردهای 2440DIN و 2441DIN تعیین می‌گردد. این لوله‌ها عمدتاً در صنعت ساختمان، تولید قطعات و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های سیاه درزدار به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت رده های مختلف لوله مانیسمان
تفاوت لوله درزدار و بدون درز
لوله‌های درزدار و بدون درز از جمله پرکاربردترین لوله‌ها در صنایع مختلف به شمار می‌روند و هر یک از آنها ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود را دارند. اگرچه تفاوت اصلی بین این دو نوع لوله در روش تولید آن‌هاست، اما تفاوت‌های دیگری نیز وجود دارد.
در ادامه تفاوت لوله درزدار و بدون درز در شاخص های مختلف شرح داده شده است:
تفاوت در ظاهر لوله‌ها
یک تفاوت لوله درزدار و بدون درز در ظاهر لوله ها است. لوله‌های فولادی بدون درز از ورق‌های فولادی به عنوان ماده اولیه تولید می‌شوند. یکی از مشکلاتی که سطح بیرونی این ورق‌ها دارد، این است که در فرآیند نورد گرم قابل رفع نیست و تنها پس از اتمام تولید، جلا داده میشود. در فرآیند کاهش ضخامت دیواره لوله، برخی از مشکلات و نقص‌های موجود ممکن است تا حدی برطرف شوند.
از سوی دیگر، لوله‌های فولادی درزدار جوشی از کویل‌های نورد گرم به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند. نکته قابل توجه در تولید این لوله‌ها این است که کیفیت سطح کویل با کیفیت سطح لوله برابر است و کنترل آن به سادگی امکان‌پذیر است. سطح کویل نورد گرم معمولاً از کیفیت بالایی برخوردار است.
بنابراین، با توجه به موارد ذکر شده، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که کیفیت سطح لوله‌های فولادی درزدار جوشی به مراتب بهتر از لوله‌های فولادی بدون درز است.
تفاوت در فرآیند شکل‌دهی
فرآیند شکل دهی در تفاوت لوله درزدار و بدون درز نقش بسیار پررنگی دارد بدین صورت که لوله‌های فولادی بدون درز تنها با یک بار نورد گرم شکل‌دهی می‌شوند. این نوع لوله‌ها به طور کلی از ریختن و انباشتن فولاد مذاب تشکیل می‌گردند. سپس با خروج فولاد مذاب از طریق شکاف حلقه‌ای و کشش آن، لوله بدون درز تولید میشود. به همین دلیل، در سطح این لوله‌ها هیچ جوشی وجود ندارد ولی از سوی دیگر، لوله‌های فولادی جوش داده شده از نوار یا صفحه فولادی تولید می‌شوند که در این فرآیند، خم کردن و جوشکاری به کار می‌رود. لوله‌های جوش داده شده، مانند لوله‌های آب، معمولاً با خم کردن و جوش دادن درز صفحات فلزی ساخته می‌شوند. به همین دلیل، درز جوش در سطح این لوله‌ها قابل مشاهده است. برای تولید لوله‌های با قطر بزرگ، از روش مارپیچی استفاده میشود.
عملکرد و کاربرد لوله های درز دار و بدون درز
شاید شاخص ترین تفاوت لوله درزدار و بدون درز در عملکرد و کاربرد این لوله ها باشد. لوله‌های فولادی یکپارچه دارای ظرفیت فشار بالاتر و استحکام بیشتری نسبت به لوله‌های فولادی جوش داده شده (ERW) هستند. به همین دلیل، این لوله‌ها به طور گسترده‌ای در تجهیزات فشار قوی و صنایع حرارتی بویلر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
درز جوش لوله‌های جوش داده شده معمولاً به عنوان نقطه ضعف آنها شناخته میشود و کیفیت جوش یکی از عوامل کلیدی در عملکرد کلی این لوله‌ها است. افرادی که در مناطق سردسیر زندگی می‌کنند، معمولاً با مشکلاتی مانند یخ زدن لوله‌های آب یا نیاز به گرم کردن آنها در فصل زمستان مواجه می‌شوند. همچنین، درز جوش معمولاً محل بروز ترک‌ها و شکستگی‌ها است.
به طور کلی، لوله‌های فولادی جوش داده شده میتوانند 20٪ فشار کمتری نسبت به لوله‌های بدون درز تحمل کنند. این ویژگی یکی از دلایل اصلی تفاوت لوله درزدار و بدون درز و تمایل افراد به استفاده از لوله‌های بدون درز فولادی است. در واقع، برای ساخت تمامی خطوط لوله صنعتی از لوله‌های بدون درز استفاده میشود، زیرا این لوله‌ها تحت فشارهای شدید حرارتی، شیمیایی و مکانیکی قرار دارند. لوله‌های جوش داده شده بیشتر در صنایع هوا و فضا، خودروسازی و الکترونیک به کار می‌روند، چرا که فشار کار و بودجه مورد نیاز برای این لوله‌ها نسبتاً پایین است.
تفاوت در مواد اولیه
بر اساس روش تولید توضیح داده شده، تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر مواد اولیه به وضوح قابل مشاهده است. برای تولید لوله‌های درزدار از ورق یا تسمه فولادی استفاده میشود، در حالی که لوله‌های بدون درز از شمش فولادی ساخته می‌شوند.
تفاوت در مراحل تولید لوله
از دیگر مواردی که میتوانیم در تفاوت لوله درزدار و بدون درز به آن اشاره کنیم در تفاوت در مراحل تولید لوله است. لوله‌های درزدار معمولاً حدود 20 درصد کمتر از لوله‌های بدون درز تحت فشار قرار می‌گیرند. همچنین به دلیل انجام عملیات جوشکاری بر روی این لوله‌ها و وجود شکاف‌هایی در سطح آنها، استفاده از لوله‌های درزدار در محیط‌های با فشار بالا و شرایط بحرانی مناسب نیست. از دیگر تفاوت لوله های درز دار و بدون درز در مراحل تولید، می‌توان به پیچیدگی و زمان‌بر بودن فرآیند تولید لوله‌های بدون درز اشاره کرد، در حالی که لوله‌های درزدار با فرآیندی ساده‌تر و در زمان کمتری تولید می‌شوند.
مقاومت در برابر خوردگی
در تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر مقاومت باید گفت که مقاومت در برابر خوردگی به ترکیب آلیاژ بستگی دارد و میتواند متفاوت باشد. این دو لوله که دارای ترکیب شیمیایی و عملیات حرارتی یکسانی هستند، از نظر مقاومت در برابر خوردگی نیز مشابه‌اند. استاندارد ASTM با انجام آزمایش‌های اضافی میتواند نشان دهد که مقاومت در برابر خوردگی جوش به اندازه یا حتی بهتر از فلز جوش داده شده است. در واقع، شرایط محیطی آنها چندان نامناسب نیست و تنها نیاز به آزمایش خوردگی دارند.
ابعاد لوله‌ها
فرایند تولید لوله‌های درزدار به مراتب ساده‌تر از لوله‌های بدون درز است، که این امر موجب شده تا لوله‌های درزدار در اندازه‌ها و ضخامت‌های متنوع‌تری تولید شوند. تولید لوله‌های بدون درز در سایزهای مختلف هزینه‌بر است و به همین دلیل قیمت آنها بالاتر از لوله‌های درزدار است. همچنین، طول لوله‌های بدون درز معمولاً کمتر از لوله‌های درزدار است، در حالی که تولید لوله‌های درزدار در هر اندازه و طولی امکان‌پذیر است. این موارد باعث تفاوت لوله درزدار و بدون درز در تولید ابعاد متفاوت لوله ها میباشد.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر قیمت
به طور کلی، تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر قیمتی بسیار مشهود است. قیمت لوله‌های بدون درز یا مانیسمان بیشتر از لوله‌های درزدار است. با این حال، هر یک از این دو نوع لوله با قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌شوند. عوامل مؤثر در قیمت‌گذاری شامل برند تولیدکننده، ضخامت لوله و نوسانات قیمت ارز و فولاد در بازارهای جهانی و داخلی است.
مزایای لوله‌های بدون درز
یکی از مهترین تفاوت لوله های درز دار و بدون درز در این است که لوله‌های بدون درز دارای مقطع گردتری نسبت به لوله‌های درزدار هستند. این نوع لوله‌ها اطمینان خاطر را به دلیل عدم وجود درزهای ضعیف در طول لوله فراهم می‌کنند. هرچند که تولیدکنندگان معتبر درز لوله‌های درزدار را به خوبی کنترل می‌کنند، اما لوله‌های بدون درز به طور کلی از احتمال بروز مشکلات ناشی از درز جلوگیری می‌کنند. یکی از مهم‌ترین مزایای این لوله‌ها، عدم وجود درز جوشکاری است که به عنوان یک نقطه ضعف در برابر خرابی و خوردگی شناخته میشود.
مزایای لوله‌های درزدار
قبل از تولید نهایی، امکان بررسی سطح داخلی لوله‌های درزدار وجود دارد، در حالی که این کار برای لوله‌های بدون درز ممکن نیست. لوله‌های درزدار به راحتی قابل تهیه و دسترسی هستند و زمان طولانی لازم برای تولید لوله‌های بدون درز میتواند مشکلاتی از جمله نوسانات قیمت را به همراه داشته باشد. همچنین، لوله‌های درزدار قابلیت تولید در هر اندازه و ابعادی را دارند و معمولاً از نظر هزینه نسبت به لوله‌های بدون درز به صرفه‌تر هستند.
کاربرد لوله‌های درزدار و بدون درز
در بسیاری از صنایع، هر دو نوع لوله مورد استفاده قرار می‌گیرند. تفاوت لوله درزدار و بدون درز در این است که لوله‌های درزدار به طور عمده در صنایعی مانند سیستم‌های تهویه، ساخت و ساز، کشتی‌سازی و خودروسازی کاربرد دارند. از سوی دیگر، لوله‌های بدون درز برای خطوط فشار قوی، صنایع غذایی و دارویی، خطوط هیدرولیک و نفت و گاز مناسب هستند و میتوانند به عنوان جایگزینی برای لوله‌های پی وی سی و سایر انواع لوله‌ها در بسیاری از صنایع به کار روند. به طور کلی، استفاده از لوله‌های مانیسمان و درزدار در صنایع مختلف، به ویژه در حوزه‌های نفت و گاز، آب و فاضلاب، بسیار رایج است.
لوله‌های بدون درز و درزدار از پرکاربردترین مقاطع فولادی هستند که به طور گسترده در صنعت به کار می‌روند. قیمت این لوله‌ها، مانند سایر مقاطع، به دلایل مختلف به طور مداوم در حال تغییر است و این موضوع باعث شده تا استعلام قیمت لوله به چالشی تبدیل شود. عوامل مؤثر بر قیمت این محصولات به شرح زیر است:
عوامل مؤثر بر تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر قیمت
عواملی مانند نوسانات قیمت دلار ، نرخ تورم، تحولات جهانی، هزینه‌های حمل و نقل، قیمت مواد اولیه، عرضه و تقاضا، سیاست‌های اقتصادی دولت، دسترس‌پذیری انرژی و کارخانه‌های تولیدی میتوانند در قیمت تمام شده لوله های درز دار و بدون درز تاثیرگذار باشند.
قیمت لوله درزدار و بدون درز
فولاد آلیاژی است که از آهن تشکیل شده و درصدی از وزن آن را کربن شامل میشود. به دلیل استحکام بالای فولاد، این ماده در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارد. با افزایش قیمت فولاد، به طور طبیعی قیمت سازه‌های ساخته شده از آن نیز افزایش می‌یابد. همین موضوع میتواند باعث تفاوت لوله های درزدار و بدون درز در قیمت شود. همچنین، با بالا رفتن قیمت و ارزش دلار، قیمت آهن و به تبع آن قیمت فولاد و انواع لوله‌های بدون درز و درزدار و اتصالات فولادی نیز دستخوش تغییرات زیادی خواهد شد. کارشناسان ما در وب‌سایت تامین پایدار، قیمت محصولات را به صورت لحظه‌ای به‌روزرسانی می‌کنند.
سخن پایانی
با توجه به تفاوت لوله درزدار و بدون درز در زمینه‌های مختلف و همچنین مزایا و معایب هر یک، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که هر کدام از این لوله‌ها در صنایع خاصی برتری دارند. بنابراین، با توجه به نیازهای خود، میتوانیم یکی از این لوله‌ها را انتخاب و تهیه کنیم.
