تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد
لوله گالوانیزه یکی از پرکاربردترین انواع لولههای فلزی است که برای حفاظت از فلز پایه در برابر زنگزدگی و خوردگی طراحی شده است. در این مقاله به تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد پرداخته میشود. همچنین مفاهیم مرتبط با لوله گالوانیزه، کاربردهای آن و عوامل موثر بر قیمت این محصولات را نیز بررسی خواهیم نمود.
لوله گالوانیزه چیست
پیش از بررسی تفاوتهای لولههای گالوانیزه گرم و سرد، بهتر است ابتدا با مفهوم لوله گالوانیزه مانیسمان آشنا شویم. لوله گالوانیزه نوعی لوله فولادی است که برای محافظت در برابر عوامل مخرب مانند زنگزدگی، با لایهای از فلز روی پوشانده میشود. نخستین استفاده از این لولهها برای انتقال آب در سال ۱۹۶۰ در ایالات متحده آمریکا انجام شد. به دلیل مزایای قابلتوجه، لولههای گالوانیزه به سرعت جایگزین لولههای سربی شدند.
فرآیند گالوانیزاسیون به دو روش کلی گرم و سرد انجام میشود که تفاوت اصلی آنها در دمای فرآیند است. لولههایی که در دمای بالا تولید میشوند، لوله گالوانیزه گرم نام دارند و لولههایی که در دمای پایینتر یا دمای محیط تولید میشوند، لوله گالوانیزه سرد خوانده میشوند. هر یک از این لولهها ویژگیها و مشخصات خاص خود را دارند که میتوان از آنها برای تشخیص گالوانیزه گرم از سرد استفاده کرد. پس لوله گالوانیزه لولهای فلزی است که سطح آن با لایهای از فلز روی پوشانده شده است. این پوشش به منظور افزایش مقاومت در برابر رطوبت و عوامل محیطی انجام میشود.
استفاده از فلز روی به دلیل خاصیت ضدخوردگی آن، باعث میشود لولههای گالوانیزه عمر طولانیتری داشته باشند. این لولهها در تأسیسات ساختمانی، سیستمهای انتقال آب، فاضلاب و صنایع مختلف به کار گرفته میشوند. لولههای گالوانیزه به دو روش گالوانیزه گرم و سرد تولید میشوند. هرکدام از این روشها ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه توضیحات بیشتری ارائه خواهد شد.
معرفی لوله گالوانیزه سرد
در روش گالوانیزه سرد، پوشش فلز روی در دمای اتاق بر سطح لوله اعمال میشود. در این فرآیند که به روش الکتروگالوانیزه نیز شناخته میشود، نمک روی در محلول آبی یا اسیدی حل شده و با استفاده از جریان الکتریکی به سطح لوله اسپری میشود. نتیجه این فرآیند محصولی با سطحی براق و درخشان است که مقدار گالوانیزه آن بین ۱۰ تا ۵۰ گرم در متر مربع متغیر است.
لوله گالوانیزه سرد یکی از انواع لولههای گالوانیزه است که با استفاده از فرآیند گالوانیزاسیون الکتریکی تولید میشود. در این روش، پوشش روی به صورت یک لایه نازک روی سطح لوله اعمال میشود. این روش به دلیل سرعت بیشتر و هزینه کمتر نسبت به گالوانیزه گرم، برای مصارف خاصی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی ندارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
لولههای گالوانیزه سرد معمولاً ظاهری صافتر و براقتر نسبت به نوع گرم دارند. این ویژگی ظاهری باعث میشود در برخی از کاربردها، لوله گالوانیزه سرد ترجیح داده شود. اما باید توجه داشت که ضخامت لایه روی در این نوع لوله کمتر است و در محیطهای مرطوب یا خورنده، دوام کمتری خواهد داشت.
لوله گالوانیزه گرم چیست؟
لوله گالوانیزه گرم یکی از پرکاربردترین انواع لولههای گالوانیزه است که برای ایجاد پوششی مقاوم و محافظتی، لوله فولادی را در حمام مذاب فلز روی با دمای حدود ۴۴۹ درجه سانتیگراد غوطهور میکنند. پس از خروج لوله از حمام، فلز روی در اثر واکنش با اکسیژن هوا به اکسید روی و سپس با دیاکسیدکربن به کربنات روی تبدیل میشود. این لایه خاکستری و پایدار، به سطح فولاد چسبیده و محافظت مؤثری در برابر زنگزدگی ایجاد میکند. فرآیند تولید لوله گالوانیزه گرم شامل سه مرحله اصلی است: آمادهسازی سطح، گالوانیزه کردن و بازرسی.
مرحله اول: آمادهسازی سطح فولاد
برای دستیابی به نتایج مطلوب، پیش از گالوانیزه کردن باید سطح لولههای فولادی کاملاً تمیز شود. در این مرحله، هرگونه آلودگی شامل چربی، زنگزدگی، گریس، و بقایای سرباره جوشکاری با استفاده از محلول سوزاننده و غوطهوری در اسید هیدروکلریک حذف میشود. سپس سطح لوله شستشو داده شده و در محلول شار با حدود ۳۰ درصد کلرید آمونیوم غوطهور میگردد.
مرحله دوم: گالوانیزه کردن
پس از آمادهسازی، لوله فولادی در حمام مذاب روی (با دمای ۴۵۰ تا ۴۸۰ درجه سانتیگراد و حداقل ۹۸ درصد روی) غوطهور میشود. برای ایجاد پوشش یکنواخت و چسبندگی قوی، لوله با زاویهای مناسب وارد حمام مذاب میشود. این روش باعث ایجاد پوششی بادوام و طولانیمدت میشود.
مرحله سوم: بازرسی
در انتها، کیفیت گالوانیزه شدن و ضخامت پوشش فلز روی بازرسی میشود. این کار از طریق بررسی بصری و استفاده از ضخامتسنج مغناطیسی برای اطمینان از استاندارد بودن ضخامت پوشش انجام میگیرد.
انواع لوله گالوانیزه
لولههای فلزی به طور طبیعی در معرض زنگزدگی و خوردگی قرار میگیرند، که این موضوع علاوه بر کاهش کارایی، چالشهای جدیتری را برای صنعت لولهکشی ایجاد میکند. برای حل این مشکل، در صنعت آهنآلات با پوشاندن سطح لولههای فولادی با لایهای از فلز روی، لولههای گالوانیزه تولید میشوند. بسته به نوع فرآیند گالوانیزاسیون، این لولهها به دو دسته گالوانیزه سرد و گرم تقسیم میشوند، که هر دو مقاومت بالایی در برابر زنگزدگی و خوردگی دارند.
لولههای گالوانیزه بر اساس روش تولید به دو نوع اصلی تقسیم میشوند:
لوله گالوانیزه گرم: در این روش، لوله فلزی در حمامی از فلز روی مذاب غوطهور میشود. نتیجه این فرآیند یک لایه ضخیم و مستحکم از روی است که به طور کامل سطح لوله را پوشش میدهد. این نوع لوله به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، برای محیطهای مرطوب یا خورنده مناسب است.
لوله گالوانیزه سرد: این نوع لوله با روش گالوانیزه الکتریکی تولید میشود و لایهای نازکتر از روی دارد. این لولهها برای استفاده در محیطهای کمخطر و خشک مناسب هستند و هزینه کمتری دارند.
نحوه تشخیص لوله گالوانیزه گرم و سرد
در راستای تپرداختن به بحث تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد، از معیارهای زیر استفاده میشود.
وجود رزوه
لوله گالوانیزه گرم: به صورت دو سر رزوهدار تولید میشود.
لوله گالوانیزه سرد: معمولاً بدون رزوه است، اما امکان تولید آن به صورت رزوهدار نیز وجود دارد.
ظاهر و براقیت
لوله گالوانیزه گرم: دارای سطحی براقتر و زیباتر است.
لوله گالوانیزه سرد: به دلیل روش تولید، سطحی صافتر و روشنتر دارد.
پوشش فلز روی
لوله گالوانیزه گرم: هم سطح داخلی و هم سطح خارجی با فلز روی پوشانده شده است.
لوله گالوانیزه سرد: فقط سطح خارجی دارای پوشش فلز روی است.
بازتاب نور خورشید
لوله گالوانیزه سرد: به دلیل رنگ روشنتر، نور خورشید را بیشتر بازتاب میدهد.
لوله گالوانیزه گرم: بازتاب کمتری نسبت به لوله سرد دارد.
ابعاد و اندازهها
هر دو نوع لوله از لحاظ سایز و ضخامت تفاوتی ندارند و معمولاً در طول 6 متری و قطرهای 1 تا 8 اینچی تولید میشوند.
تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد و چگونگی تشخیص آنها
تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد در روش تولید، ضخامت لایه پوششی و کاربردهای آنها دیده میشود.
لوله گالوانیزه گرم با غوطهور شدن در فلز روی مذاب ساخته میشود، در حالی که لوله گالوانیزه سرد از فرآیند الکتروشیمیایی استفاده میکند. ضخامت لایه روی در نوع گرم بیشتر است که این ویژگی باعث میشود در برابر خوردگی و رطوبت دوام بیشتری داشته باشد.
برای تشخیص این دو نوع لوله، میتوان به ظاهر، ضخامت پوشش و کاربرد آنها توجه کرد. لولههای گالوانیزه گرم ظاهری مات و خشن دارند، در حالی که نوع سرد براق و صاف است. همچنین، ضخامت لایه روی در لوله گالوانیزه گرم بسیار بیشتر از نوع سرد است.
ضخامت لایه فلز روی یکی از تفاوتهای اصلی بین لولههای برق گالوانیزه گرم و سرد است. در لولههای گالوانیزه گرم، ضخامت این لایه معمولاً بین 35 تا 650 میکرومتر متغیر است، در حالی که در لولههای گالوانیزه سرد، ضخامت لایه روی تنها بین 5 تا 15 میکرومتر قرار دارد.
علاوه بر این، لایه روی در فرآیند گالوانیزه گرم به صورت غیریکنواخت تشکیل میشود، اما در گالوانیزه سرد این لایه یکنواختتر است. لولههای گالوانیزه سرد به دلیل ضخامت کمتر پوشش روی، مقاومت کمتری در برابر زنگزدگی و خوردگی دارند و بیشتر برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالای محیطی ندارند، مناسب هستند.
در روش گالوانیزه گرم، کل سطح لوله، از جمله بخشهای داخلی و خارجی، به طور کامل با فلز روی پوشانده میشود. اما در لوله گالوانیزه سرد، فقط سطح بیرونی لوله آبکاری شده و قسمت داخلی آن پوشش روی ندارد.
لوله گالوانیزه گرم به دلیل مقاومت بالا و ضخامت پوشش بیشتر، برای کاربردهای فضای باز و قطعات بزرگ مانند حصار بزرگراهها، گاردریل جادهها، تیربرقها و لولههای انتقال آب استفاده میشود.
لوله گالوانیزه سرد به دلیل ضخامت کمتر و مقاومت پایینتر، برای مصارف داخلی و قطعات کوچک مانند بستها، پیچومهرهها و صنایع خودروسازی به کار میرود. لوله گالوانیزه گرم به دلیل پیوند شیمیایی قویتر و پوشش ضخیمتر، عمری بین 25 تا 30 سال یا بیشتر دارد.
لوله گالوانیزه سرد با پوشش نازک و پیوند ضعیفتر، حداکثر 8 سال عمر میکند. شرایط استفاده و نگهداری نیز بر عمر مفید لولهها تأثیر دارد؛ مثلاً لوله گالوانیزه سرد در فضای خشک و روی زمین، دوام بیشتری نسبت به زیرزمین خواهد داشت. لوله گالوانیزه گرم به دلیل ضخامت بیشتر لایه روی، مقاومت و طول عمر بالاتر، قیمت بیشتری نسبت به لوله گالوانیزه سرد دارد. اما با توجه به دوام بیشتر، خرید لوله گالوانیزه گرم در بلندمدت مقرونبهصرفهتر است.
استاندارد ساخت لوله گالوانیزه
لولههای گالوانیزه باید مطابق با استانداردهای معتبر جهانی تولید شوند. استانداردهای بینالمللی کیفیت، ضخامت پوشش، مقاومت در برابر خوردگی و دیگر ویژگیهای این لولهها را تعیین میکنند. استانداردهایی مانند ASTM A123 و ISO 1461 از جمله استانداردهای رایج برای تولید لولههای گالوانیزه هستند. این استانداردها تضمین میکنند که لولهها برای شرایط مختلف محیطی مناسب باشند. در فرآیند تولید لولههای گالوانیزه (گرم و سرد)، از استانداردهای زیر برای گالوانیزاسیون و مشخصات فنی استفاده میشود:
استانداردهای گالوانیزاسیون:
DIN EN 10240
DIN 2444
ISIRI 3765
مشخصات شیمیایی پوشش:
ASTM F1083
ASTM A90
تفاوت کاربرد لولههای گالوانیزه گرم و سرد
کاربرد لولههای گالوانیزه بسته به نوع و روش تولید آنها متفاوت است. لوله گالوانیزه گرم به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، بیشتر در محیطهای مرطوب، خورنده و باز مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع لوله برای صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و تأسیسات آب و فاضلاب گزینهای مناسب است.
در مقابل، لوله گالوانیزه سرد برای محیطهای خشک و کمخطر انتخاب مناسبی است. این لولهها در سیستمهای داخلی ساختمان، تهویه مطبوع و پروژههای سبکتر به کار گرفته میشوند. با این حال، برای کاربردهای حساستر یا طولانیمدت، استفاده از لوله گالوانیزه گرم توصیه میشود.
قیمت لوله گالوانیزه سرد و گرم
روش تولید، ضخامت لایه روی، کیفیت مواد اولیه و شرایط بازار از جمله عواملی هستند که بر قیمت این محصولات تأثیر میگذارند. به طور کلی، لوله گالوانیزه گرم به دلیل فرآیند تولید پیچیدهتر و مصرف بیشتر مواد اولیه، قیمت بالاتری نسبت به نوع سرد دارد. لوله گالوانیزه سرد به دلیل اقتصادیتر بودن فرآیند تولید، قیمت مناسبتری دارد و برای پروژههای با بودجه محدود گزینهای ایدهآل محسوب میشود. با این حال، باید توجه داشت که انتخاب نوع مناسب لوله گالوانیزه باید بر اساس نیاز پروژه و شرایط محیطی صورت گیرد، نه تنها بر اساس قیمت.
خرید لوله گالوانیزه
برای خرید لوله گالوانیزه، ابتدا باید نوع مناسب این محصول را انتخاب کرد. اگر محیط کاری شامل رطوبت بالا یا شرایط خورنده است، لوله گالوانیزه گرم گزینهای بهتر خواهد بود. اما در صورتی که پروژه در محیطی خشک و کمخطر اجرا میشود، لوله گالوانیزه سرد نیز میتواند نیازها را برطرف کند. توجه به کیفیت محصول، برند تولیدکننده و استانداردهای تولید از نکات مهمی است که هنگام خرید لوله گالوانیزه باید در نظر گرفت. خرید از تأمینکنندگان معتبر و بررسی ضمانتنامهها نیز میتواند به انتخاب بهتر کمک کند.
تولیدکنندگان لوله گالوانیزه گرم و سرد
برترین تولیدکنندگان لوله گالوانیزه گرم و سرد از تجهیزات پیشرفته و مواد اولیه با کیفیت استفاده می کنند. بهترین تولیدکنندگان معمولاً محصولاتی با ضخامت پوشش یکنواخت، مقاومت بالا و عمر طولانی ارائه میدهند. همچنین، رعایت استانداردهای بینالمللی و ارائه خدمات پس از فروش از ویژگیهای تولیدکنندگان برتر است. انتخاب یک تولیدکننده معتبر به معنای دریافت محصولی با کیفیت بالاتر و اطمینان از دوام و کارایی آن در طول زمان خواهد بود.
لوله گالوانیزه یکی از مهمترین انواع لولههای فلزی است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد عمدتاً در روش تولید و مقاومت در برابر خوردگی خلاصه می شود. انتخاب نوع مناسب این محصول بر اساس نیازهای پروژه و شرایط محیطی بسیار اهمیت دارد. توجه به استانداردها، کیفیت محصول و خرید از تولیدکنندگان معتبر از نکات کلیدی برای انتخاب و استفاده بهتر از لولههای گالوانیزه است.